Maxkamadda EAC oo hakisay in la dhaariyo xildhibaannada Soomaaliya ee EALA

Tanzania, 21 Noofambar 2025 — Maxkamadda Cadaaladda ee Bariga Afrika (EACJ) ayaa soo saartay amar ku-meel-gaar ah oo lagu joojinayo dhaarin-gelinta iyo ka qeebgalka sagaalka xubnood ee uu Soomaaliya u dooratay Baarlamaanka Bariga Afrika (EALA), illaa iyo inta la dhageysanayo dacwad ka dhan ah hufnaanta doorashadooda.

Sida Maxkamadda ay sheegtay dacwaddan oo ay gudbiyeen saddex muwaadin Soomaaliyeed ayaa ku doodaysa in hannaan-kii bishii Oktoobar 2025 lagu soo xulay wakiillada Soomaaliya u joogi doona EALA uu jebiyay Qodobka 50-aad ee Axdiga Bulshada Bariga Afrika (EAC), kaas oo faraya in doorashooyinku ahaadaan kuwo hufan, tartan furan leh, oo si dhab ah u matala bulshada.

Dacwad-oogayaasha ayaa ku eedeeyay in habkaas uu si buuxda ugu gacan-gashay xisbiga talada haya ee Cadaaladda iyo Wadajirka (JSP), isla markaana uu u xagliyey kooxo yar oo ka tirsan beelaha u dhow hoggaanka siyaasadda dalka.

Go’aanka maxkamadda oo soo baxay 21 Noofambar 2025, ayaa lagu xusay in dacwadda lagu soo gudbiyay iyadoo aan weli la dhaarin, taas oo ka dhigaysa in ay maxkamaddu awood sharci u leedahay inay baarto ka hor fariisinta xubnaha.

Garsoorayaashu waxay ka digeen in haddii xubnaha la dhaariyo ka hor inta aan dacwadda la dhammeystirin ay taasi dhaawac aan la sixi karin u geysan karto sumcadda iyo sharcinimada Baarlamaanka EALA.

Ruling-ku wuxuu si cad u sheegay:

“Dacwooddaha 2-aad, Afhayeenkiisa, Qasnajigiisa ama cid kale oo u adeegta, waxaa laga mamnuucayaa oo laga reebayaa inay isugu yeeraan, aqoonsadaan, dhaariyaan, fariisiyaan, ama si kale u wadaaan sagaalka qof ee loo gudbiyay magacaabistooda iyagoo ah wakiillada Soomaaliya, sida ku xusan go’aanka Baarlamaanka Federaalka ee 16-kii Oktoobar 2025.”

Maxkamaddu waxay xustay in Soomaaliya ay doorashadeeda ugu horreysay ee EALA qabatay Oktoobar 2025, tan iyo markii ay ku soo biirtay EAC bishii Maarso 2024. Guddi shan-xubnood ah oo ku-meel-gaar ah ayaa dejiyay xeerarka iyo jadwalka doorashada, kadibna Baarlamaanka Federaalka oo fadhi wadajir ah ku jiray ayaa codeeyay oo ku dhowaaqay sagaal musharax oo la soo doortay. Si kastaba ha ahaatee, dacwoodayaashu waxay ku doodayaan in habkaasi uusan gelin tartan dhab ah, hufnaan, iyo matalaad cadaalad ah.

Marka ay qiimeysay dacwadda, maxkamaddu waxay sheegtay in dacwoodayaashu soo bandhigeen “kiis xooggan oo muuqda,” isla markaana waxyeellada ka dhalan karta xubno sharci-darro lagu dhaariyo aysan noqon karin mid lagu magdhabo lacag.

Garsoorayaashu waxay ku daray:

“Lacag kasta ma soo celin karto fursadda dacwoodayaasha ka lumaysa inay ka qeyb galaan doorasho dhab ah oo waafaqsan Axdiga; mana noqon karto mid dib u beddeli karta sharciyada ama go’aannada uu saameeyo xubin si khaldan u fariistay; sidoo kale ma sixi karto dhaawaca ku dhaca dhaqammada dimuqraadiyadeed iyo himilada isku-xirnaanta dadka ee Bulshada Bariga Afrika.”

Maxkamaddu waxay go’aamisay in maslaxadda ugu weyn ay ku jirto in la ilaaliyo xaaladda hadda taagan — taas oo ah in Soomaaliya aysan wali yeelan wakiillo fariistay — halkii la khatar gelin lahaa sharcinimada Baarlamaanka EALA. Waxaa sidoo kale la amray in dacwadda mudnaan gaar ah la siiyo oo si degdeg ah loo dhageysto.