Washington, D.C., 18 Oct. 25 — Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya, Biixi Iimaan Cige, ayaa ugu baaqay hay’adaha maaliyadeed ee caalamiga ah iyo saaxiibbada horumarinta inay xoogga saaraan maalgashiga iyo shaqo-abuurka, halkii ay diiradda saari lahaayeen kaalmooyinka tooska ah, intii lagu guda jiray shirkii sannadlaha ahaa ee Bangiga Adduunka iyo Hay’adda Lacagta Adduunka (IMF).
Wasiir Biixi ayaa sheegay in xaaladda dhaqaale ee dunida ay si degdeg ah isu beddelayso, ayna jiraan dalal deeq-bixiyeyaal ah oo hoos u dhigay kaalmooyinkii tooska ahaa, halka ay kor u qaadayaan iskaashiga maalgashiga. Wuxuu tilmaamay in dalalka Afrika, gaar ahaan Soomaaliya, ay fursad u tahay inay abuuraan nidaamyo maaliyadeed oo dhiirrigelinaya maalgashiga iyo koboca dhaqaalaha.
“Dunidu way isbeddashay; dalalka deeq-bixiyeyaasha waxay diiradda saarayaan maalgashi, halkii ay ka ahaan lahaayeen kuwa kaalmo toos ah bixiya. Afrika waa inay diyaarsataa shuruuc iyo jawi dhaqaale oo soo jiita maalgashadayaasha,” ayuu yiri Wasiirka Maaliyadda.
Soomaaliya ayaa qeyb muhiim ah ka qaadatay madasha Horn of Africa Initiative, oo lagu falanqeeyay sidii loo horumarin lahaa ganacsiga, kaabayaasha dhaqaalaha, iyo iskaashiga maalgashiga ee gobolka. Kulankaas ayuu Wasiir Biixi guddoomiyey isagoo xusay in arrimaha shaqo-abuurka dhalinyarada iyo fududeynta helitaanka maalgelin ay yihiin mudnaanta koowaad ee Soomaaliya.
Wasiirka ayaa sidoo kale sheegay in Soomaaliya ay sii wado dib-u-habaynta maaliyadeed ee waddanka iyadoo la kaashaneysa Bangiga Adduunka iyo IMF, si loo xoojiyo nidaamka bangiyada, loona nidaamiyo adeegyada mobile money-ka, loona fududeeyo xawilaadaha.
“Waxaan rabnaa in Soomaaliya ay si buuxda ula jaanqaado nidaamka maaliyadeed ee caalamiga ah,” ayuu yiri. “Dib-u-habayntana waxay dhisaysaa saldhig adag oo lagu gaari karo koboc waara.” Ayuu raaciyay
Shirka Bangiga Adduunka iyo IMF ee sannadkan ayaa xoogga saaray dhalinyarada, maalgashiga gaarka loo leeyahay, iyo abuurista fursado dhaqaale oo waara, iyadoo Soomaaliya ay muujiysay dadaalkeeda joogtada ah ee ku wajahan dib-u-habaynta iyo horumarka dhaqaale.